• Išči po:
Vrni se na prejšnjo stran

λαμβάνω

Et.: iz ide. kor. *slagu̯-

G.: fut. λήψομαι || aor. ἔλαβον || imp. aor. λαβέ || pf. εἴληφα || pf. med. pass. εἴλημμαι || aor. pass. ἐλήφθην || fut. pass. ληφθήσομαι || adi. verb. 1 ληπτός || adi. verb. 2 ληπτέος || aor. med. ἐλαβόμην || ep. aor. ἔλλαβον, λάβον || iterat. λάβεσκον || cj. 3. sg. λάβῃσι || med. ἐλλαβόμην || inf. λελαβέσθαι || ion. fut. λάμψομαι || pf. act. λελάβηκα || pf. med. in pass. λέλαμμαι || aor. pass. ἐλάμφθην || adi. verb. λαμπτέος || poet. fut. λαψοῦμαι || NT fut. λήμψομαι


I. act.

A. trans. primem, vzamem

1.

a) primem, popadem, zgrabim
        • τί
        • τινά
        • τί τινι kaj s čim
        • ἔν τινι
        • εἰς χεῖρας vzamem v roke
        • τινὰ τῆς ζώνης koga za pas
        • χεῦμα zajamem
        • γούνων oklenem se
        • πέτρης držim se skale
        • πλαγίους τοὺς πολεμίους primem s strani, napadem s strani
        • θυμόν, μένος opogumim se, ohrabrim se, osrčim se
        • πεῖράν τινος poskusim, naredim poskus

b)
1 vzamem, ujamem, spravim pod svojo oblast, uplenim, ugrabim
        • τί
        • τινά
        • ἐν ταῖς χερσί dobim v roke
        • στράτευμα potegnem na svojo stran
        • πόλεις osvojim (si)
2 pren. zavežem koga z zakletvijo
        • ἀραῖόν τινα
        • πίστι καὶ ὁρκίοισί τινα zavežem koga s sveto prisego

c) dosežem, dobim, pridobim si
        • κλέος
        • τὶ παρά
        • πρός, ἀπό τινος
        • τινὰ γυναῖκα dobim za ženo, oženim se
        ○ tudi brez γυναῖκα
        • μισθὸν ἔκ τινος dobivam plačo
        • σθένος dobim moč, postanem močen
        • καρπόν žanjem
        • ἀρχήν začenjam NT
        • ὑπόμνησιν spominjam se NT
        • λήθην pozabim NT
        • χαράν, τέρψιν uživam
        • συμβούλιον posvetujem se NT
        • συμμέτρησιν κλιμάκων posnamem, določim
        • πιστά gl. πιστός
        • δίκην gl. δίκη
        • δεξιάν gl. δέξιος
        • ὕψος postanem visok
        • ἐπίδοσιν napredujem
        • ἐλπίδα začnem upati, upam
        • θέαν vidim, pogledam
        • τὴν Ἴδην ἐς ἀριστερὴν χέρα dobim na levo stran, pustim na svoji levi strani

č) nakopljem si, trpim
        • κακά
        • ζημίαν
        • συμφοράν
        • ὀνείδη
        • τὴν ἀξίαν (sc. δίκην) dobim zasluženo kazen, trpim zasluženo kazen
        • αἰτίαν obdolžijo me
        • δίκας λαμβάνω καὶ δίδωμι gl. δίκη

2.

a) sprejmem, vzamem (kar mi kdo da), dobim
        • ἄποινα
        • δῶρα
        • χάριν
        • μισθούς

b) vzamem s seboj
        • κήρυκας
        • ἐσθῆτα oblečem si
        • κτήματα odvzamem

c) sprejmem pri sebi
        • Odiseja 7, 255
        • τὸν ἱκέτην gostoljubno sprejmem
        • τινὰ ἐχέγγυον sprejmem v varstvo

č) λόγον zahtevam račun

d) prevzamem
        • ἔργον delo
        • πόνον trudim se
        • ἔργον ἰατρικόν dobim službo zdravnika

e) pt. λαβών z acc. se pogosto prevaja s s (z)
        • στρατὸν λαβὼν ἐπακτὸν ἔρχεται

3. duševno z umom dosežem, z razumom dosežem, umevam, razumem, razumevam, uvidim, spoznam
        • νόῳ
        • ἐν νῷ
        • φρενί
        • ἐν τῇ ψυχῇ
        • πρόσωπον gledam na NT
        • ἐν ταῖς γνώμαις βεβαίως trdno sem prepričan
        • πῇ τι razumem kaj na kak način, pojasnjujem
        • τί imam za kaj
        • χαλεπῶς περί τινος zamerim komu, hudujem se nad kom

4.

a) o telesnem in duševnem stanju napade, prevzame, obide, spreleti me kaj
        • χόλος
        • φόβος
        • πένθος
        • ἄλγος λαμβάνει τινά
        • θεὸς ἡμᾶς navduši

b) najdem
        • ἀνεῳγμένην τὴν θύραν

c) presenetim, iznenadim, zasačim, ujamem
        • τινὰ μόνον
        • ἀπαρασκευότατον βασιλέα
        • τινὰ ἀδικοῦντα
        • τινὰ κλέπτοντα

č) pass. δρῶσ' ἐλήφθης

B. intr. καιρὸς λαμβάνει priložnost se ponudi, ugoden čas je

II. med.

1. jemljem zase, držim se česa, polastim se, osvojim (si)
        • τινός

2. dosežem, doidem, primem, zgrabim
        • τῶν ὀρῶν
        • χειρός za desnico
        • χαλεπῶς τινος hudo (grdo) ravnam s kom



Vir: Geselska baza za novi grško-slovenski slovar (Λ-Μ) - Matej Hriberšek in sodelavci: Gardina, Yoshinaka Gerl, Iljaš, Keršič, Pikl, Pintarič, Kus, Šiškovič, Škraban

Komentiraj slovarski sestavek