ἵστημι in ἱστάω vzpor. obl. in ἱστάνω vzpor. obl.
Et.: iz *σί-στα-μι > *σί-στη-μι, kar je izpeljano iz ide. kor. *stah2- 'stati', 'stopiti'; prim. stind. tíṣṭhati '(on) stoji', av. hištaiti 'stati', staya- 'postaviti' lat. stō 'stojim' (iz *stah2-i̯ō), sistō 'postavim', umbr. stahu 'stojim', sl. stati (stojim), stvnem. stān, stēn 'stati', nem. stehen 'stati', ang. stand 'stati'
G.: impf. ἵστην || fut. στήσω || aor. šib. ἔστησα || praes. pass. ἵσταμαι || impf. pass. ἱστάμην || aor. pass. ἐστάθην || fut. pass. σταθήσομαι || fut. med. στήσομαι || aor. med. ἐστησάμην || aor. act. ἔστην || pf. act. ἕστηκα || plpf. εἱστήκειν in εἱστήκη || fut. II ἑστήξω || v pf. tudi krajše obl. ἕστᾰτον, ἕστᾰμευ, ἕστατε, ἕστᾰσι || plpf. ἕστᾰσαν || pf. cj. ἑστῶ || pf. opt. ἑσταίην || pf. inf. ἑστάναι || pf. pt. act. nom. ἑστώς, ἑστῶσα, ἑστός || pf. pt. act. gen. ἑστῶτος, ἑστώσης || ep. impf. act. iterat. ἵστασκε || ep. šib. aor. act. 3. os. pl. ἔστασαν || ep. krep. aor. 1. os. sg. στῆν || ep. 3. os. sg. iterat. στάσκεν || ep. 3. os. pl. ἔστᾰν, στᾰ́ν || ep. cj. 2. os. sg. στήῃς || ep. cj. 3. os. sg. στήῃ || ep. cj. 1. os. pl. στήομεν, στέωμεν, στείομεν || ep. cj. 2. os. pl. στήετε || ep. cj. 3. os. pl. στέωσι, στήωσι, στείωσι || ep. inf. ἑστάμεν(αι) || ep. pt. gen. ἑστᾰότος in ἑστεῶτος || ion. praes. act. 3. os. sg. ἱστᾷ || ion. praes. act. 3. os. pl. ἱστέασι || pass. 3. os. pl. ἱστέαται || impf. 3. os. pl. ἱστέατο || krep. aor. act. cj. στέωμεν, στέωσι || pf. 3. os. pl. κατεστάαται || poet. praes. imp. in impf. 2. os. sg. ἵστω || adi. verb. 1 στατός || adi. verb. 2 στατέον
A. act. 1. trans. (praes., impf., fut., aor.) a) postavljam •
τρόπαιον •
τεῖχος •
ἔγχος πρὸς κίονα •
ἀγχί τινος postavljam, priženem blizu koga •
στίχας uredim, postavim v bojni red •
λόγχας dvignem, vzdignem •
τύραννον, ὕπαρχον naredim za, postavim za •
σὲ κύριον τῶν τέκνων vrnem ti tvoje otroke •
νόμον potrdim, utrdim NT •
δικαιοσύνην uveljavim NT b) 1 act. naredim (povzročim, storim), da se kaj vzdigne •
κῦμα •
νεφέλας delam •
κόνιν dvigam, dvigujem •
ἔριν začenjam, povzročam, vnemam •
μῆνιν jezim se, razjezim se •
βοήν zaženem krik •
χορούς prirejam ples •
παννυχίδα obhajam nočno slovesnost •
κτερίσματα prinašam žrtve •
φυλόπιδα začenjam •
μάχην začenjam •
ὀρθὸν κρᾶτ' držim glavo pokonci •
οὖς vlečem na uho •
τρίχας lasje mi vstajajo, se mi ježijo 2 pass. •
ἀγορὴ ἵσταταί σφι imajo skupščino, poteka njihova skupščina c) ustavljam, zadržujem, oviram •
ἵππον •
λαόν •
ἡμιόνους •
μύλην •
πρόσωπον σπουδαίως nagrbančim (nagubam) čelo, naredim resen obraz •
ὄμματα ἔστησεν oči so mu osteklenele, stemnilo se mu je pred očmi •
νῆας izkrcam, zasidram •
στῆσόν με ustavi me č) tehtam, odtehtam, odmerim d) pren. štejem kot, štejem (imam) za •
ἁμαρτίαν štejem v greh 2. intr. (aor., pf., plpf., fut. II.) a) postavim se (kam), ustavim se, stopim, pristopim; pf. postavil sem se, stojim 1 stopim = zasedem, nastopim, prevzamem •
ἐς ἀρχήν zasedel sem prestol 2 stopim, postavim se komu nasproti •
τινὶ πρόμαχος •
κατά τινος •
πρός τινα 3 sem, bivam v kakem stanju (= εἶναι) •
ποῦ τύχης •
ἐς ὀρθόν srečen sem •
ἵν' ἕσταμεν χρείας ker smo v tako žalostnem stanju •
ἐπὶ παντί τῳ χρείας ἵσταμένῳ vselej, kadar se mu vzbudi kaka potreba, vedno, kadar se pri njem pojavi (kadar pri njem nastopi) kaka potreba •
τὰ νῦν ἑστῶτ' οἰκτρὰ ἡμῖν sedanje razmere so za nas žalostne 4 vstanem, dvignem se, nastopim, začnem (začenjam) se •
βάθρων vstanem •
κῦμα dvignem se •
φύλοπις, μάχη, μείς nastopim, začenjam se •
ἱστάμενος μήν začetek meseca (= prvih devet dni meseca) •
ἔαρος ἱσταμένου v začetku pomladi •
Λεωνίδῃ ἑστάναι Leonidi na čast stati pokonci •
πρὸς αἰσχρὰ πράγματα ukvarjam se s slabimi dejanji, predajam se slabim
dejanjem •
τρίχες ὀρθαὶ ἔσταν lasje so stali pokonci, lasje so se ježili •
κρημνοὶ ἕστασαν so moleli (štrleli) kvišku 5 ustavim se, vzdržim naskok •
ἐμποδών τινι na poti (v napoto) sem komu, oviram koga b) 1 obstanem, obtočim, stojim pri miru, mirujem •
δοῦρα ἐν γαίῃ obtičijo v zemlji 2 s pt. neham 3 držim se česa, vztrajam pri čem •
τινί •
ἔν τινι B. med. 1. postavljam si (sebi, zase) •
τρόπαιου 2. začenjam (zase) •
πόλεμον •
μάχην 3. urejam, uvajam, dajem •
ἤθεα καὶ νόμους
Dostopnost