G.: pred vok.κ', χ' || v kraziχἠ (καὶ ἡ), κεἰ (καὶ εἰ), κᾆτα (καὶ εἶτα), χὤτι (καὶ ὅτι) ...
A. conj. (veže posamezne besede in
stavke)in, pa, ter
1. v slovenščino se pogosto ne prevaja, zlasti na začetku stavka in kadar veže πολύς z drugimi adi. • πολλοὶ καὶ ἀγαθοίmnogi pogumni, mnogi hrabri • πολλά τε καὶ κακὰ πάσχωveliko hudega • πολλαὶ καὶ καλαὶ ἐλπίδεςmnogo lepih upov
2. pos. pomeni
a) in zato, torej, in zdaj, in sedaj • καί μοι ἀπόκριναι • καί μοι λέγε
b) in sicer, namreč, to se pravi • βῆ πρὸς δῶμα Διὸς καὶ μακρὸν Ὄλυμπονnamreč • παρῆσάν τινες καὶ πολλοί γεin sicer • ἔχων δύο ταῦτα ἔθνη καὶ ἀμφότερα ἰσχυράin sicer • καὶ ταῦτα, καὶ τοῦτοposebno, zlasti • Κρόνου δὲ παῖς καὶ χρόνουto je, to se pravi
c) in zares (seveda) • καὶ ἐτετήκει χιών
č) če povezuje dele s celotoskratka, in sploh • Πάχητι καὶ τοῖς Ἀθηναίοις ἦλθεν ἀγγελία
d) pa • καὶ οὐpa ne • κεῖνός τ' ἐκεῖνα στεργέτω κἀγώ τάδεjaz pa • πάλαι δέδοκται ταῦτα κοὐ νεωστί μοιne pa šele danes
e) ali,ali marveč, ali pravzaprav • ἕνα καὶ δύο • τρίτῃ καὶ τετάρτῃ ἡμέρᾳali • ὀλίγου τινὸς ἀξία ἐστὶ καὶ οὐδενός da je malo vredna ali (pravzaprav) nič
f) in vendar • οἶδ' ὅτι νοσεῖτε πάντες καὶ νοσοῦντες ὡς ἐγὼ οὐκ ἔστιν ὅστις ἐξ ἴσου νοσεῖ
g) pogosto najdemo priredno zvezo s καί tam, kjer bi pričakovali podredje • ἦν δ' ἦμαρ ἤδη δεύτερον πλέοντί μοι κἀγὼ Σίγειον κατηγόμηνže drugi dan sem se vozil, ko sem priplul v Sigejon • ἠώς τε δὴ διέφαινε καὶ ἐγένοντο ἐπὶ τῷ οὔρειko se je prikazala jutranja zarja, so prišli na vrh gore ○ tako zlasti za οὔπω, ἤδη, ἅμα itd.
h) za izrazi enakosti in podobnosti ὅμοιος, ὁ αὐτός, ἴσος, ὁμοίως itd. (prim. lat. ac, atque)kakor • Πέρσαι τὴν αὐτὴν ἐσκευασμένοι καὶ ὁ πεζὸς αὐτῶνravno tako oboroženi kakor • ὁρᾷς, ὡς οὐ ταὐτὰ ἐμοῦ κατηγορεῖς καὶ ἐγώ σου
i) za časovnimi in pogojnimi stavki pogosto uvaja glavni
stavektedaj (pa) • αὐτὰρ ἐπεὶ δείπνησε, καὶ οἱ δῶκε σκύφον • ἦμος ἥλιος κατέδυ, καὶ (τότε δὴ) κοιμηθῆμεν ἐπὶ θινὶ θαλάσσης
j) in … in, kakor … tako tudi, ne samo … ampak tudi • καί … καί = τὲ … καί (= lat. et … et)
k) zlasti • ἄλλως τε καί
B. adv.
1. tudi, enako, ravno tako, tako tudi • ὡς φαμένη καὶ ἡγήσατοkakor je rekla, tako je tudi šla spredaj • ἠδὲ καίin tudi • ἐμοῦ ἰόντος ὅποι καὶ ὑμεῖςkamor greste tudi vi • καὶ αὐτός, καὶ οὗτος(enako) tudi sam (ta) • Ἀγίας καὶ Σωκράτης καὶ τούτω ἀπεθανέτηνsta tudi umrla • εἴπερ τις καὶ ἄλλοςče sploh kdo • ὥς τις καὶ ἄλλοςkakor katerikoli drugi
2.
a) celo, že, vrh tega, zares • ὃς νῦν γε καὶ ἂν Διῒ πατρὶ μάχοιτο • τάχα κεν καὶ ἀναίτιον αἰτιόῳτο • καὶ φύσειže po naravi • καὶ πάνυ, καὶ μάλαkaj zelo, prav zelo, da, seveda • καὶ λίηνžal le preveč
b) če se poudarja majhna, neznatna stvartudi če samo • ἱέμενος καὶ κάπνον νοῆσαι • ἔργον καὶ πόλεις ἀριθμῆσαι • καὶ ἀποκρίνασθαι χαλεπόν
c) pri comp.še • θεός καὶ ἀμείνονας ἵππους δωρήσαιτο • καὶ μεῖζον ἄεθλον
č) pri števnikihvsi do, gotovo • καὶ εἴκοσι τάλαντα
3. pri pt. = καί περčeprav, dasi, kakor tudi • θέαμα τοιοῦτον, οἷον καὶ στυγοῦν τ' ἐποικτίσαι • καὶ τύραννος ὢν ὅμωςčeprav sem kralj
C. v zvezi z drugimi členki
• καὶ γάρ kajti (tudi), seveda (= lat. etenim) • καὶ γὰρ οὖνzatorej tudi • καὶ γὰρ ῥάkajti celo • καὶ γὰρ καίkajti tudi • καὶ γὰρ δέin tudi, pa tudi, in celo • καί γεin sicer, in res • καὶ ἐγὼ μένda, jaz za svojo osebo • καὶ δέpa tudi, razen tega • δὲ καίpa tudi (celo) • καὶ δήin že, celo že, in celo, in zares • καὶ δὴ καίin tako seveda tudi, in tako pač, in potemtakem • καὶ δὴ καὶ τότεin tako seveda tudi tedaj • καὶ μήνin vendar, in zares, zdaj pa, kajpada • καί τοιin vendar, (in) pač • καὶ εἰ, καὶ ἐάν (κἄν) tudi če, celo če • εἰ καί, ἐάν καίčetudi, čeprav • εἰ δὲ καίče pa celo • οὐ μόνον … ἀλλὰ καίne samo … ampak tudi • καί ὥςtudi tako, kljub temu
Dostopnost